Pırlanta Hakkında
Pırlanta, doğada doğal halde bulunan elmasın işlenmiş haline verilen isimdir. Birçok yerde görmüş olabileceğiniz 4C yani Cut (Kesim), Carat (Carat), Color(Renk) ve Clarity(Berraklık) bir pırlantanın kalitesini anlamanızı sağlayacak en önemli özelliklerdir:
Cut (Kesim): Pırlantanın kesim şeklinin (Yuvarlak, prenses, baget, markiz, oval, damla ve kalp)yanında, mükemmelden vasata kadar uzanan kesim kalitesini ifade eder.Yandaki şekilde de görüldüğü üzere, pırlantanın 'külah' olarak tanımlanan bölgesinin uzunluğu ışlığın yansımasında önemli bir rol teşkil eder.
Işığın pırlantanın 'tablasından' - üst kısmındaki düz yüzeyden girerek, 'külahın' orta kısmından yansıyarak, tekrar yukarı çıkması pırlantanın ışıltısının önemli derecede artmasını sağlar. Eğer külah fazla uzun ya da kısa ise, ışığın yansıması mümkün olanın altında gerçekleşir ve parlaklık düşer. Bu sebepten, külahı çok uzun ya da çok kısa bir pırlanta tercih edilmemelidir. Birçok pırlantanın çok yüksek ışık altında oldukça parlak görünmesine rağmen, normal ışıklı ortamlarda zayıf bir parlaklığa sahip olabilir.
Carat: Öncelikle carat ile karat kelimesi karışıtırılmamalıdır. Carat, 19. yüzyılda elmas ticareti yapanlar tarafından kullanılan keten tohumunun ağırlığını ifade eder. Doğanın bir mucizesi olarak keten tohumunun ağırlığı değişmez ve 0.2 gramdır. Yani 1 Carat = 0.2 gr. Karat ise altın ya da diğer materyallerin ayarını ifade eden terimdir. Pırlanta fiyatlarını karşılaştırıken carat konusunda dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, taş adedidir. Yani 5 taşlı ve toplam carat ağırlığı 0.45 carat olan bir alyans ile tek taşlı ve 0.45 carat taş ağırlığı olan bir alyans kesinlikle karşılaştırılmamalıdır. Çünkü pırlantanın carat başına $ maliyeti carat arttıkça katlanarak büyür. Örneğin, 0.3 caratlık bir taşın maliyeti 1000$/carat ise (yani taşın maliyeti 300$) 0.6 caratlık bir taşın maliyeti 3000$/carat civarındadır. (1800$ Taş maliyeti) Sonuçta 2 adet 0.3 Caratlık 2 adet taşın maliyeti 600$ iken (toplam carat 0.6 Carat) tektaşın maliyeti 1800$'dır. (Toplam carat yine 0.6 Carat)
Color (Renk): Pırlantanın beyazı değerlidir. Mükemmel beyazlığa yaklaştıkça pırlantanın fiyatı ciddi bir biçimde artmaktadır. Renkler D ile başlar ve O'ya kadar gider. D, doğada bulunabilen en mükemmel beyazı - renksizliği - ifade eder ve dolayısıyla en pahalı renktir. Fakat bir pırlantanın beyaz kabul edilebilmesi için en 'kötü değer' J kabul edilir. J renginde bir pırlanta tek başına bembeyaz görünse de, I ya da H renginde bir taşla yan yana getirildiğinde hafif sarıya çalan tonu net bir şekilde ortaya çıkacaktır. H'den daha beyaz olan G,F ve E renkleri ise çıplak gözle ayırdedilemeyen ton farklılıklarına sahiptir. Türkiye'de satılan pırlantaların %95'i G-J renk aralığındadır.
Clarity (Berraklık): Pırlantanın yüzey ve iç kısımlarında bazıları çıplak gözle görülebilir, bazıları ise anca büyüteç ile fark edilebilecek lekeler bulunur. Lekeler ne kadar az ise pırlanta o kadar değerli, dolayısıyla o kadar da pahalı olacaktır. Pırlanta satın alırken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri berraklığın IS1 ve üstü olmasıdır. Tercihen VS2'in altına düşülmemelidir. Fiyat/kalite anlamında en uygun tercih, VS1 ya da VS2 olacaktır, ki bu aralıkta lekeler gözle görülemez ve pırlantaya has o parıltıyı güzel bir şekilde yansıtır. Türkiye'de satılan birçok pırlanta VS1 ile IS2 aralığındadır. Berraklığın önemi tek taş ve tria gibi yüzüklerde daha da fazladır.
Bu dört önemli faktörün anlatımından sonra, pırlanta alınırken belki çok göze batmayan ama gerçekten önemli birkaç noktaya değinmek istiyorum:
1. Sertifika: Pırlanta satın alırken, mutlaka ürünün özelliklerini içeren detaylı bir sertifika talep ediniz. Bu sertifikanın mücevher firmasının kendisi tarafından verilmesi - eğer firmaya güveniniz tam ise, yeterli olacaktır.
2. Ürün Tasarımı: Pırlanta alırken fiyat ve kalite karşılaştırılmasında oldukça dikkatli olunmalıdır. Ancak diğer bazı faktörler de fiyatın %10-20 arasında değişmesine sebebiyet verebilir. Ürün tasarımının özgünlüğü, tasarımın yapısı ve hatta kim tarafından tasarlandığı ürün fiyatına ciddi olarak etki edebilir. Bu durum fiyat karşılaştırması yaparken göz önünde bulundurulmalıdır.
3. Montür Materyali: Pırlanta harici, üründe kullanılan değerli metal (altın/platinyum) ağırlığı fiyatta %30'a yakın oynamaya yol açabilir. Türkiye'de pırlantalı ürünlerin büyük çoğunluğu 18 Ayar ve 14 Ayar Altın üzerine işlenmektedir. Ancak nadiren de olsa 8 Ayar Altın ya da Platinyum montür kullanılabilmektedir.
4. Satın Aldığınız Firma: Ürünü satın almayı planladığınız firmanın, pırlantayı yakından tanıyan, ciddi kuruluşlarla bağlantısı ve kaydı olan bir firma olmasına dikkat etmeniz tavsiye edilir.
Bu bilgiler ışığında, pırlanta satın alırken daha iyi bir deneyim yaşayacağınıza inanıyoruz.